Thuốc Libtayo

Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) vừa phê chuẩn thuốc libtayo (cemiplimab-rwlc) để điều trị bệnh nhân ung thư biểu mô tế bào vảy đã di căn (CSCC) hoặc những trường hợp ung thư tế bào vảy mà không thể phẫu thuật hoặc xạ trị. Đây là lần đầu tiên FDA chấp thuận một loại thuốc đặc biệt cho loại ung thư này.
Bệnh ung thư da - Ảnh minh họa
Bệnh ung thư da - Ảnh minh họa

Hai loại ung thư da phổ biến nhất hiện nay là ung thư tế bào vảy và ung thư tế bào đáy, trong đó ung thư tế bào vảy là ung thư phổ biến thứ hai tại Hoa Kỳ (sau ung thư tế bào đáy) với tỷ lệ mắc hàng năm khoảng 700.000 trường hợp.

Ung thư biểu mô tế bào vảy là sự tăng trưởng mất kiểm soát của các tế bào bất thường, phát sinh trong các tế bào vảy (các tế bào vảy là những tế bào mỏng, phẳng được tìm thấy trong các mô hình thành bề mặt của da-biểu bì).Bệnh thường trông giống các mảng đỏ có vảy, vết thương hở, các khối u có phần trung tâm lõm xuống hoặc mụn cóc. Chúng có thể tróc vảy hoặc chảy máu, gây mất thẩm mỹ và đôi khi gây tử vong nếu để phát triển.

Ung thư biểu mô tế bào vảy có thể ảnh hưởng đến bệnh nhân ở mọi lứa tuổi, thường phát triển ở những vùng da thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời hoặc các dạng bức xạ cực tím khác (đèn làm rám da và giường tắm nắng). Bên cạnh đó, các yếu tố khác có thể góp phần gây ung thư da như tiếp xúc với các chất độc hại hoặc hệ thống miễn dịch suy yếu.

 Trong khi phần lớn bệnh nhân mắc ung thư tế bào vảy được chữa khỏi bằng phẫu thuật cắt bỏ, thì một tỷ lệ nhỏ bệnh nhân sẽ phát triển bệnh không còn đáp ứng với các phương pháp điều trị tại chỗ bao gồm phẫu thuật và xạ trị. Loại CSCC này có thể gây biến dạng tại vị trí của khối u và các biến chứng cục bộ như chảy máu hoặc nhiễm trùng, hoặc nó có thể lan rộng (di căn) đến các hạch bạch huyết.

Ảnh minh họa
Ảnh minh họa

Libtayo hoạt động bằng cách nhắm vào loại protein PD-1 (protein này được tìm thấy trên các tế bào miễn dịch của cơ thể và một số tế bào ung thư). Bằng cách ngăn chặn con đường này, thuốc có thể giúp hệ thống miễn dịch của cơ thể chống lại các tế bào ung thư. 

Với sự phát triển các loại thuốc nhắm vào một mục tiêu phân tử cụ thể, FDA đã phê duyệt sáu chất nhắm vào PD-1 / PD-L1 để điều trị một loạt các khối u, từ ung thư bàng quang đến ung thư đầu và cổ, và bây giờ là CSCC.  Bác sĩ Richard Pazdur  (FDA) cho biết: Loại ung thư này có thể khó điều trị hiệu quả khi nó tiến triển và điều quan trọng là mang đến những lựa chọn điều trị mới cho bệnh nhân.

Sự an toàn và hiệu quả của libtayo đã được nghiên cứu trong hai thử nghiệm lâm sàng trên 108 bệnh nhân bị ung thư biểu mô tế bào vảy (trong đó có 75 người mắc bệnh ung thư tế bào vảy đã di căn và 33 người mắc bệnh tiến triển cục bộ). Những bệnh nhân này được dùng libtayo và đánh giá hiệu quả ở cuối nghiên cứu về tỷ lệ đáp ứng khách quan với thuốc hoặc tỷ lệ phần trăm bệnh nhân bị co rút một phần hoặc biến mất hoàn toàn khối u sau khi điều trị. Kết quả cho thấy 47,2 phần trăm của tất cả các bệnh nhân được điều trị bằng libtayo có khối u co lại hoặc biến mất. Phần lớn những bệnh nhân này có phản ứng liên tục tại thời điểm phân tích dữ liệu.

Tác dụng phụ thường gặp của libtayo bao gồm mệt mỏi, phát ban và tiêu chảy. Libtayo phải được dùng dưới sự hướng dẫn của bác sĩ cùng với những cảnh báo về những nguy cơ nghiêm trọng có thể xảy ra do thuốc. Ví dụ như libtayo có thể khiến hệ thống miễn dịch tấn công các cơ quan và mô bình thường ở bất kỳ khu vực nào trên cơ thể và có thể ảnh hưởng đến cách chúng hoạt động. Những phản ứng này đôi khi có thể trở nên nghiêm trọng hoặc đe dọa tính mạng và có thể dẫn đến tử vong. Những phản ứng này cũng bao gồm nguy cơ phản ứng bất lợi qua trung gian miễn dịch như các vấn đề về phổi (viêm phổi), các vấn đề về đường ruột (viêm đại tràng), các vấn đề về gan (viêm gan), các vấn đề về tuyến nội tiết tố, da liễu, thận. Bệnh nhân cũng cần được theo dõi các phản ứng liên quan đến truyền dịch.  Libtayo có thể gây hại cho thai nhi đang phát triển nên phụ nữ cần được thông báo về nguy cơ tiềm ẩn cho thai nhi và sử dụng biện pháp tránh thai hiệu quả.

Thuốc libtayo sẽ được bán tại Mỹ với giá niêm yết là 9.100 USD cho một chu kỳ điều trị bệnh kéo dài 3 tuần. Hiện nay, liệu pháp miễn dịch chống ung thư (cancer immunotherapy) đã trở thành phân khúc phát triển nhanh nhất của thị trường thuốc điều trị ung thư trị giá 100 tỷ USD một năm. Dự đoán thị trường này sẽ có doanh thu đạt 25 tỷ USD trong năm 2021.

DS. Thu Hương

Đọc tiếp cùng chuyên mục

Cabenuva, thuốc điều trị HIV dùng mỗi tháng một lần

Cabenuva, thuốc điều trị HIV dùng mỗi tháng một lần

Thuốc biệt dược - 07/03/2024

Cabenuva, thuốc điều trị HIV dùng mỗi tháng một lần

Hiểu đúng về chất lượng thuốc dược liệu và thực phẩm chức năng

Hiểu đúng về chất lượng thuốc dược liệu và thực phẩm chức năng

Thuốc biệt dược - 01/02/2024

Hiểu đúng về chất lượng thuốc dược liệu và thực phẩm chức năng

WHO phát hiện siro ho, hỗn dịch nhiễm độc

WHO phát hiện siro ho, hỗn dịch nhiễm độc

Thuốc biệt dược - 15/12/2023

WHO phát hiện siro ho, hỗn dịch nhiễm độc

Uống liền 60 viên paracetamol, cô gái ngộ độc nặng

Uống liền 60 viên paracetamol, cô gái ngộ độc nặng

Thuốc biệt dược - 22/11/2023

Uống liền 60 viên paracetamol, cô gái ngộ độc nặng

Quá hạn liên thông đơn thuốc điện tử, nhiều cơ sở y tế vẫn thờ ơ

Quá hạn liên thông đơn thuốc điện tử, nhiều cơ sở y tế vẫn thờ ơ

Thuốc biệt dược - 14/11/2023

Quá hạn liên thông đơn thuốc điện tử, nhiều cơ sở y tế vẫn thờ ơ

Bảng thống kê bệnh nhân nhiễm bệnh nCoV các quốc gia trên thế giới